Mga Karapatan ng Agricultural Tenant sa Pilipinas

 

Sino ba ang Agricultural Tenant?

Ang agricultural tenant ay isang taong personal na nagsasaka ng lupa na pinahintulutan ng may-ari. Siya ay nagbabayad ng upa batay sa kanyang ani. Mahalaga na tandaan na ang isang tao na naninirahan lamang sa lupa ngunit hindi nagsasaka ay hindi itinuturing na agricultural tenant.

Mga Karapatan ng Agricultural Tenant

Isa sa mga madalas itanong ay kung may bahagi ba ang agricultural tenant sa lupang sinasaka nila. Sa pangkalahatan, wala silang karapatan sa pagmamay-ari ng lupa maliban na lamang kung sila ay naging benepisyaryo ng land reform. Kung hindi sila benepisyaryo ng land reform, wala silang karapatan na magkaroon ng parte sa lupa.

Security of Tenure

Ang pangunahing karapatan ng agricultural tenant ay ang tinatawag na security of tenure. Ibig sabihin, hindi sila maaaring mapaalis sa lupang sinasaka nila nang walang sapat na legal na kadahilanan. Ang mga legal na dahilan para mapaalis ang tenant ay kinabibilangan ng hindi pagbabayad ng upa, pag-abandona sa lupa, pagtatanim ng produktong hindi napagkasunduan, o pagsasangla ng lupa.

Right of Preemption

Kung ang may-ari ng lupa ay magdesisyon na ibenta ang lupa, kailangan muna nila itong ialok sa tenant sa isang makatuwirang presyo at kundisyon. Kung tatanggihan ito ng tenant, saka pa lamang maaaring ibenta ng may-ari ang lupa sa iba. Ngunit kahit na maibenta ang lupa, hindi pa rin maaaring paalisin ang tenant nang walang legal na dahilan.

Succession Rights

Kung sakaling mamatay o maging physically handicapped ang tenant, ang kanyang asawa o pinakamatandang anak ang maaaring pumalit sa pag-cultivate ng lupa. Ang may-ari ng lupa ay may opsyon na mamili mula sa mga miyembro ng pamilya ng namatay na tenant. Kung hindi ito gagawin ng may-ari, ang susunod sa linya, halimbawa ang asawa, ang siyang papalit.

Batayan ng Upa

Ang upa para sa lupa ay batay sa agricultural harvests ng nakaraang tatlong taon. Ito ay nagsisiguro ng patas at consistent na basehan para sa pagbabayad ng upa.

Disturbance Compensation

Kung ang tenant ay mapaalis pagkatapos ng pagdinig sa Department of Agrarian Reform, sila ay entitled sa disturbance compensation. Ang kompensasyon na ito ay katumbas ng limang beses ng taunang upa. Bukod dito, kung may mga improvements na ginawa ang tenant sa lupa, tulad ng pagtatanim ng puno o pagbuo ng mga istruktura, dapat din itong bayaran ng may-ari ng lupa.

Mga Eksepsyon para sa Maliit na Lupa

Ang mga tenant na nagsasaka ng lupa na wala pang limang ektarya ay hindi entitled sa disturbance compensation. Ngunit sila ay dapat bigyan ng isang taong notice para lisanin ang lupa at bayaran para sa kanilang labor sa mga improvements na ginawa nila.

Ang pag-unawa sa mga karapatan at obligasyon ng agricultural tenants ay mahalaga para sa parehong tenants at landowners. Ang mga karapatang ito ay nagsisiguro na ang mga tenants ay may seguridad at patas na trato, habang pinoprotektahan din ang interes ng mga landowners. 

Disclaimer: Ang nilalaman ng blog na ito ay para sa layuning pang-akademiko lamang at hindi dapat ituring na legal na opinyon. Mas mainam na kumonsulta sa isang propesyonal na abogado para sa mga partikular na usapin sa batas.